Stowarzyszenie ORDYNACKA zostało założone formalnie w 2001 roku. Nazwa stowarzyszenia pochodzi od ulicy Ordynackiej w Warszawie gdzie mieściła się Rada Naczelna Zrzeszenia Studentów Polskich (ZSP), Socjalistycznego Związku Studentów Polskich (SZSP) i ponownie Zrzeszenia Studentów Polskich. Celem Stowarzyszenia Ordynacka jest wspieranie i kreowanie inicjatyw społecznych, dążących do budowy społeczeństwa obywatelskiego opierającego się na zasadach tolerancji, demokracji, praworządności i sprawiedliwości. Ordynacka wspiera rozwój przedsiębiorczości gospodarczej i polityki regionalnej. Jest orędownikiem polskiego członkostwa w Unii Europejskiej.
Członkami założycielami i aktywnymi do dziś w Stowarzyszeniu są działacze ruchu studenckiego – głównie byli członkowie ZSP i SZSP. Ich działalność na studiach w naturalny sposób kierowała ich aktywność polityczną i gospodarczą. W szeregach Stowarzyszenia znajdują się osoby mające kiedyś, ale i obecnie istotny wpływ na życie polityczne, gospodarcze i naukowe w Polsce. Stąd jest uważana za organizację wpływu. Osobą Stowarzyszenia z symboliczną legitymacją nr 1 jest Prezydent Aleksander Kwaśniewski. Aktywnym członkiem Ordynackiej był nieżyjący Premier Józef Oleksy. Innymi prominentnymi osobami w kręgu Ordynackiej są byli Premierzy Włodzimierz Cimoszewicz i Marek Belka, ale również ministrowie jak Ryszard Kalisz, Czesław Śleziak, Wiesław Kaczmarek, Jerzy Swatoń, Bogusław Liberadzki czy Krzysztof Szamałek. Do Ordynackiej należy większość obecnego (2019) Klubu Parlamentarnego Lewicy (W.Czarzasty, M.Kulasek, R.Kwiatkowski, A.Rozenek, Z.Wieczorek). Do Stowarzyszenia należą liczni Prezydenci i Burmistrzowie, członkowie władz samorządowych, ale także profesorowie uczelni wyższych, wybitni lekarze, ludzie mediów, a także artyści. Mimo powyższego Stowarzyszenie nie ma charakteru elitarnego. Członkiem Stowarzyszenia Ordynacka może być każdy pełnoletni obywatel RP, który jest absolwentem szkoły wyższej i któremu odpowiadają cele tej organizacji.
Pierwszymi przewodniczącymi stowarzyszenia byli Wiesław Klimczak i Włodzimierz Czarzasty. Aktualnym przewodniczącym stowarzyszenia jest Robert Kwiatkowski. Poprzednimi przewodniczącymi byli Marian Kubalica, Włodzimierz Czarzasty (dwukrotnie), Marek Siwiec, Krzysztof Szamałek.
Stowarzyszenie posiada statut uchwalony i aktualizowany na Kongresie Stowarzyszenia. Kongres jest zwoływany regularnie co 3 lata – tyle trwa kadencja władz wszystkich szczebli. W trakcie kadencji, między Kongresami, władzą uchwałodawczą Stowarzyszenia jest Rada Naczelna, która składa się z delegatów z 19 oddziałów środowiskowych oraz Komitetu Wykonawczego Rady Naczelnej, który stanowi krajowy zarząd Stowarzyszenia. Do Rady Naczelnej z klucza wchodzą również Przewodniczący Rad Okręgowych. W skład Komitetu Wykonawczego Rady Naczelnej, który jest krajową władzą wykonawczą (Zarządem) Stowarzyszenia, wchodzi Przewodniczący i członkowie wybrani na Kongresie. Kongres wybiera również skład Głównej Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia i Naczelnego Sądu Koleżeńskiego, których skład może być uzupełniany w trakcie kadencji zgodnie z zapisami statutu.
Rady Okręgowe Stowarzyszenia stanowią podstawę aktywności Stowarzyszenia. Wśród nich są największe jak warszawska, śląska, wrocławska poznańska czy krakowska. Kreują one regionalne aktywności stowarzyszenia. Wśród nich najpowszechniejszymi formami są spotkania informacyjne często z udziałem zaproszonych gości prezentujących aktualne problemy społeczno-gospodarcze, ale także okazjonalne spotkania towarzyskie. W niektórych środowiskach realizowane są sympozja programowe. Było takim np. Sympozjum „Alternatywa dla Śląska” zrealizowana w Katowicach. Konferencja przedstawiła alternatywny rozwój społeczno-gospodarczy Aglomeracji Górnośląskiej wobec bieżącego jej stanu. W 2019 roku Stowarzyszenie w Warszawie współorganizowało sesję poświęconą rocznicy obrad Okrągłego Stołu, gromadząc niemal wszystkich żyjących uczestników tego historycznego wydarzenia. W Krakowie, Wrocławiu i Poznaniu realizowane są spotkania poświęcone tematom istotnym z punktu widzenia innowacji, nauki, techniki, medycyny i rozwoju regionalnego. W środowisku gdańskim Ordynacka współuczestniczy w organizacji konkursu na najlepszą pracę dyplomową tamtejszych uczelni. Przedsięwzięcie wywodzi się z realizowanego przez dziesięciolecia przez ZSP/SZSP/ZSP podobnego konkursu „Czerwonej Róży”. Środowisko szczecińskie organizuje rokroczne, ogolnopolskie zamknięcie sezonu wakacyjnego w Międzywodziu nad Bałtykiem, a białostockie czy lubelskie – spotkania wędkarsko-grzybiarskie. Stowarzyszenie corocznie organizuje 2 ogólnopolskie spotkania – wiosenne i jesienne powiązane z semestralną tradycją zakończenia sesji egzaminacyjnych, przy czym listopadowe ma związek z Międzynarodowym Dniem Studenta, a kwietniowe z rocznicą powstania Zrzeszenia Studentów Polskich w 1950 roku.
Stowarzyszenie ma charakter non-profit. Utrzymuje się ze składek członków, których wysokość ustala Rada Naczelna. Może jednak, w ramach przepisów ogólnych, aplikować o środki pomocowe finansujące organizacje społeczne i ich przedsięwzięcia.