Helm to starożytna nazwa Półwyspu Bałkańskiego. Wiedzieliście o tym?
A ja taką ciekawostkę wyczytałem w pracy Jovana Dereticia i Dragoljuba Anticia „Ilirska Srbija” z 2014 roku.
W staroserbskim języku „helm” oznaczało pagórkowaty i górzysty teren
Podobnie jest w innych językach prasłowiańskich. Starożytni Grecy używali nazwy Hemos (Αιμος) dla pasma górskiego Stara Planina, a półwysep nazywali Hem. Rzymianie z kolei mówili o tych górach Haemus. Serbska nazwa tej części Europy używana była jeszcze w XVIII wieku, a następnie została zastąpiona turecką. Turcy Starą Planinę nazywali jednak „Emineh-Dag”, co oznacza Hemskie Góry.
Do XIX wieku nie znano granicy oddzielającej półwysep Helm od reszty Europy, czyli między wschodem i zachodem. Dopiero 1808 roku pruski geograf i germanista z Berlina, Johann August Zeune (1778-1853) zdefiniował Helm (obszar południowo-wschodniej Europy) i nazwał go „bałkańskim”, ponieważ pasmo Starych Gór (Stara Planina) uważał za jego serce. Bowiem to pasmo gór po turecku nazywało się „zalesionym drzewami i cierniami wzgórzem”. Nazwa „Balkan” to często spotykane określenie dla gór w Turcji i Turkmenistanie.
Kiedy i kto ochrzcił Bałkany Bałkanami?
Na marginesie: termin Bałkany po raz pierwszy został wymieniony w 1490 roku przez Filipa Kallimacha (1437-1496). W memorandum o wyczynach Władysława III Warneńczyka, skierowanym do Watykanu
Kallimach zwraca się do papieża Innocentego VIII (1432-1492)), że mieszkańcy tego regionu nazywają swoje góry (quem incolae Bolchanum vocant).
Nazwa turecka się przyjęła, a Bułgarzy nawet wymyślili teorię, że Bałkany są ich. Serbowie nieświadomie też ją zaakceptowali, potępiając w ten sposób Zachód. Dziś zmianę nazwy półwyspu uważają za jeden z przykładów wymazywania historii narodu serbskiego.
Zmiana nazwy półwyspu zbiegła się wszak z wyzwoleniem Serbii (Ičkowy Pokój) spod jarzma osmańskiego przez Đorđe Petrovicia (Karađorđe). Serbowie uznają więc ten fakt, za zakłamaną teorię, że odrodzili się nie na własnej ziemi, lecz na obcej.
Zgłębianie historii Bałkanów to jak widzicie, bardzo trudne zajęcie. Bo wszystkie narody bałkańskie uważają się za jej ofiary.
