RIBANJE I RIBARSKO PRIGOVARANJE (Wyprawa na ryby i gawędy rybackie)

To tytuł chorwackiego historycznego filmu kostiumowego, który jest jak dramat obyczajowy „Prosta historia” Davida Lyncha. I też jego akcja jest oparta na faktach. Tyle że dzieje się ona w średniowieczu i na morzu.

Chorwacki arystokrata w podróży

Główny bohater Petar Hektorović, arystokrata chorwacki, poeta, będący już w podeszłym wieku wypływa z wyspy Hvar, należącej wówczas do Wenecji, by rozliczyć się w myślach z tragiczną niespełnioną młodzieńczą miłością, własną sztuką pisarską, starością i konfliktami o podłożu klasowym. Ma on możliwość zadośćuczynienia za młodzieńcze grzechy, przynajmniej we śnie. Obraz skłania więc widza do refleksji.
Hektorović (gra go popularny aktor jeszcze z czasów Jugosławii, Rade Šerbedžija) jest postacią autentyczną. Urodził się w Starim Gradzie w 1487 roku, zmarł w 1572. Zbierał pieśni rybackie z archipelagu Hvar. Za jego najważniejsze dzieło uważany jest właśnie poemat narracyjny „Ribanje i ribarsko prigovaranje” z 1555 roku. Opisuje w nim swoją podróż łodzią w towarzystwie prostych rybaków.

Literacko-historyczna kanwa filmu

Poemat jest napisany w prasłowiańskim, chorwackim dialekcie czakawskim, używanym w epoce renesansu w zachodniej Chorwacji oraz na wybrzeżu i wyspach Dalmacji. Film zrozumiałem więc dzięki napisom polskim do oryginalnej ścieżki dźwiękowej. Przetłumaczyły ją studentki II roku filologii chorwackiej Uniwersytetu Śląskiego, Sara Barańska, Wiktoria Kamieniak, Wiktoria Mucha i Edyta Zarzeczna z pomocą prof. Leszka Małczaka, eksperta z dziedziny regionalizmu, chorwacko-polskich i polsko-chorwackich kontaktów kulturowych, komparatystyki literackiej i kulturowej oraz historii, teorii, krytyki i praktyki przekładu.
– Nie pierwsze to nasze tłumaczenie filmu chorwackiego, a przygotowujemy już kolejne – zapewnił profesor uczestników prapremiery filmu z napisami polskimi, w Katowicach.
Byłem na niej i znowu czegoś ciekawego dowiedziałem się. Warto doceniać takie klimatyczne projekty. Wypada więc życzyć studentkom i studentom śląskiej kroatystyki oraz ich opiekunom naukowym ustrajnosti i puno sreće.

Ten film przybliża nam bowiem Chorwację, którą tak chętnie odwiedzamy, od innej, literackiej i historycznej strony. Szukajcie go więc w sieci.